Her yıl 4 Şubat’ta, toplumda kanserle ilgili bilinci artırmak ve farkındalık yaratmak amacıyla “Dünya Kanser Günü” olarak etkinlikler düzenleniyor. Bu toplumsal konuya katkıda bulunmak ve bilgi vermek amacıyla Beykoz Üniversitesi de “Dünya Kanser Günü Paneli” düzenledi.
Moderatörlüğünü Beykoz Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Gülten Kaptan Ateşoğlu’nun yaptığı panelde Ürolog Doç. Dr. Cenk Gürbüz, Genel Cerrah Yrd. Doç. Dr. Ahmet Karadağ, Öğr. Gör. Kübra Gölebatmaz, Öğr. Gör. Elife Çete ile Öğr. Gör. Burcu Dişli konuşmacı olarak yer aldı.
GÖLEBATMAZ: KANSERİN NEDENLERİ ÖNLENEBİLİR VE ÖNLENEMEZ OLARAK SINIFLANDIRILIR
İlk konuşmacı olan Beykoz Üniversitesi MYO Öğretim Görevlisi Kübra Gölebatmaz; normal hücrelerle kanserli hücreler arasındaki farklardan yola çıkarak, kanserli hücrelerin sağlıklı bir vücutta nasıl yayıldığını ve hangi belirtilerle kendisini gösterdiğini anlatarak sunumuna başladı.
Kanser nedenlerinin “önlenebilir” ve “önlenemez” olarak sınıflandırıldığını anlatan Gölebatmaz; “Önlenebilir nedenlerin yüzde 50’sini sigara ve alkol tüketimi, obezite, virüs ve bakteri bulaşımı ile kimyasal kanserojenlerden oluşturuyor. Önlenemez etkenlerin yüzde 35’i ise mutasyon; yaşlılıkla birlikte yavaşlayan metabolizma sonucu hücrelerin yenilenme hızının azalması, yüzde 15’i ise kalıtsal geçişler ve ailesel yatkınlıktan kaynaklanıyor” dedi.
GÜRBÜZ: PROSTAT KANSERİNDE EN ÖNEMLİ FAKTÖR YAŞTIR
Kübra Gölebatmaz’ın ardından sözü, Medistate hastanesi doktorlarından Ürolog Doç. Dr. Cenk Gürbüz aldı. Prostat kanseri hakkında bilgiler veren Gürbüz; “Prostat kanseri prostat bezinin habis bir tümörüdür. Çeşitli evreleri vardır. Tedavisi, tümörün spesifik özelliklerine ve tıbbi ekibinizin tecrübesine bağlıdır. Prostat kanserinde en önemli faktör yaştır. 40 yaş altı bizi genelde çok korkutmaz ancak 60-65 yaş üstü için oldukça endişe duyduğumuz bir kanser türüdür. Bu hastalığın tedavisi tümörün özelliği, tıbbi geçmişi, yaş unsuru, kişisel tercih ve değerlere bağlı olarak sağlanabilmektedir” dedi. Pek çok detay paylaşan Gürbüz, konuşmasını “Besinlerin doğrudan tedavi etme katkısı yoktur, evet; ancak hastalar obeziteden mutlaka kaçınmalı özellikle sebze ve meyve ağırlıklı beslenmelidir” bilgisiyle tamamladı.
ÇETE: LÖSEMİLİ ÇOCUKLARIN TEDAVİ SÜRECİNDE EN GÜZEL İLAÇ UMUT
Panel konuşmacılarından, Beykoz Üniversitesi MYO Öğretim Görevlisi Elife Çete genellikle çocuklarda görülen lösemiyi ele aldı. Çete, lösemili çocuklara karşı uygulanması gereken yaklaşımları şöyle anlattı: “Lösemi, çocukların sosyal ve psikolojik olarak tüm gelişimsel süreçlerini ciddi boyutta etkilemektedir. Aileler çocuklarının bu hastalıklarla karşılaşması durumunda ya normalden daha fazla ilgi göstermekte ya da kendi gerginliklerini çocuklarına yansıtmaktadırlar. Her iki durum da çok yanlıştır. Aileler normalde nasıl davranıyorsalar o şekilde davranmaya devam etmelidirler. Çocuk sevgi ve güveni hissedebilmeli; bu hastalığın bir tedavisi olduğunu bilmelidir. Rahatlatıcı ifadelerle kurulan olumlu cümleler çocuğu rahatlatarak güven bağını güçlendirecektir” dedi.
Çocukların soru sormayı varlıklar olduğunu belirten Çete “Cevabını bilmediğimiz sorularla karşılaştığınızda çocuğunuzun güvenini sarsmamak adına ona açıkça “Bilmiyorum” demelisiniz. Ardından sorunun cevabını araştırarak, onu güzelce bilgilendirmelisiniz” bilgisini verdi. Lösemili çocukların tedavi sürecinde en güzel ilacın umut olduğunu belirten Çete, çocuğa umut aşılayacak, kendisini geliştirmesini sağlayacak ortamlar sunulması gerektiğini belirtti.
Hastalığı unutturacak, yeteneklerini destekleyecek, kas ve motor becerilerini geliştirmeye yönelik oyunlar oynatmanın önemini vurgulayan Çete “Hastane ortamında da çocuklara oyun odaları, kütüphaneler sağlanmalı. Buralarda resim, müzik, psikolog desteklerine yeterince destek verilmeli. Çocuğun maske takımı sağlanmalı ve bu normal bir dille, abartılmadan çocuğa açıklanmalı. Ayrıca okulda, sosyal ortamlarda lösemili bir çocuğun dışlanmaması, üzülmemesi adına okul idarecilerinden, ailelerden, aklı erecek yaştaysa yaşıtlarından yardım ve destek mutlaka istenmeli” dedi.
DİŞLİ: MEME KANSERİ SADECE KADINLARDA DEĞİL, ERKEKLERDE DE GÖRÜLEBİLİR
Panelde dördüncü konuşmacı olarak kürsüye çıkan Öğr. Gör. Burcu Dişli, katılımcılara meme kanserinin faktörleri ve korunma yöntemleri hakkında detaylı bilgiler verdi. Meme kanserinin sadece kadınlarda değil, erkeklerde de görülebildiğini; meme kanserinden korunmak için sağlıklı yaşama alışkanlıklarının kazanılması gerektiğini anlatan Dişli; “Birincil koruma, sağlıklı beslenme, emzirme, fiziksel aktivite, hormon kullanımı, cerrahi erken menopoz (yumurtalıkların alınması), alkol ve sigara kullanımının azaltılmasıdır. İkincil koruma ise tarama testlerinin düzenli yapılması, kendi kendine muayene, hekim tarafından fiziki muayene ve mamografidir” dedi.
20 yaşını geçen her kadının kendi kendine muayene tekniğini kullanması gerektiğini; 20-40 yaş arası kadınların her 3 yılda bir, 40’tan sonra ise her yıl fiziksel muayene yapılması gerektiğini söyleyen Dişli, 50’den sonra ise 3 yılda bir mamografi çektirilmesinin önemini anlattı. Dişli, kendi kendine muayenenin detaylarını da katılımcılarla paylaştı “Kendi yapacağınız muayene hem ekonomik hem kolay hem de zararsızdır. Bu muayeneyi adet kanamasından 5-7 gün sonra ayda 1 kez yapmalısınız. Emziren anneler memeler boşken, menopozlu kadınlar ise her ayın kendi belirledikleri bir gününde düzenli olarak bu muayeneyi yapabilirler. Görsel muayenede memelerde farklı bir şişkinlik, meme ucunda çökme ya da herhangi bir renk değişikliği, akıntı, deride değişiklik var mı diye kontrol edilmeli. Dokunarak muayenede ise dairesel olarak tüm meme dokusu koltukaltından içe olacak şekilde kontrol edilir. Bu incelemeleri yaparken üç parmağımızla, parmaklar arası boşluk kalmadan tüm memeyi dikkatlice taramalıyız. Önce memeye yüzeysel dokunup ardından sertçe bastırarak herhangi bir kitle olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Tüm bunlar yapılırken koltukaltı kontrolü asla unutulmamalı” dedi. Dişli, kendi kendine meme muayene kontrolüyle erken teşhisin hayat kurtardığını vurgulayarak sözlerini tamamladı.
ATEŞOĞLU: MUAYENE VE TARAMALARI ÜŞENMEDEN YAPMAK VE YAPTIRMAK ÇOK ÖNEMLİ
Bireysel olarak herkesin kendi bedenini çok iyi tanımasının çok önemli olduğunu söyleyen Gülten Kaptan Ateşoğlu, “Hocalarımızın belirttiği tüm muayene ve taramaları üşenmeden yapmak ve yaptırmak çok önemli. Duyarlı bir birey olarak şunu eklemek istiyorum; yoğun metropol hayatta çalışan kadınlar hem kariyerleri adına hem estetik algı yükseldiği için emzirmeyi erteler hale geldi. Ancak bu konu meme kanserinden korunabilmek adına çok önemli. O nedenle toplumda bu konu aşılarak kadınlar emzirmeye teşvik edilmeli. Çünkü emzirme gerçekten çok sağlıklı bir durum” dedi.
KARADAĞ: MEME KANSERİ KONTROLÜ İÇİN DOĞRU ADRES GENEL CERRAHİDİR
Panelde son konuşmacı olarak kürsüye davet edilen Özel FSM Tıp Merkezi Başhekimi Genel Cerrah Yrd. Doç. Dr. Ahmet Karadağ meme kanseri cerrahisinde gelinen noktadan ve uygulanan yöntemlerden bahsetti. Türkiye’de 1 milyon 700 bin kişi meme kanserine yakalandığını söyleyen Karadağ, meme vücut dışında bir organ olduğu için meme kanserinin çoğunlukla ölümcül olmadığını ve tedavisinin diğer kanser türlerine göre daha kolay olduğunu belirtti. Karadağ, memenin cinsel bir organ olmadığını, tamamen kadının doğurgan bir varlık olmasından ve emzirme için gelişen bir organ olduğundan bahsederek: “Kadınlar meme kanseri kontrolü için genelde kadın doğuma giderler ama aslında doğru adres genel cerrahidir. Eğer meme başında akıntı varsa buna kesinlikle bakılmalı ve takibi sağlanmalıdır” dedi. Eskiden yöntemlerin bu kadar gelişmiş olmadığını aktaran Karadağ: “Kanserli kadınların tamamen memesini, koltukaltını ve hatta göğüs kafesinden kemik alırdık. Ancak artık gelişen cerrahi yöntemlerle yarım saat, 45 dk süren ameliyatlarla deri altında kanserli bölgeler belirlenerek memeden alınabiliyor” dedi. Karadağ, meme kanseri tanısında eğer kitle birden fazla yerde veya büyük değilse MR’ın çok iyi sonuç vermediğini, o noktada küçük cerrahi girişimlerin devreye girerek parça alındığını belirtti. Erken evre meme kanserinde uygun doku, uygun hasta ve estetik kaygının önemli olduğunu anlatan Karadağ: “Mastektomi için hastanın ne istediği göz önünde bulunduruluyor. Gebelik, çok yayılmış tümörlü doku varsa, tümör 5 cm’den büyükse meme tamamen alınıyor. Eğer bunların aksi bir durum varsa memenin sadece hasarlı kısmı alınarak tedavi edilmeye çalışılıyor” diyerek sözlerini tamamladı.
ATEŞOĞLU: KANSERE EN AZ YAKALANMA ORANI İSRAİL’DE GÖRÜLÜYORMUŞ
Panelin sonuna gelindiğinde Prof. Dr. Gülten Kaptan Ateşoğlu söz alarak “Kansere en az yakalanma oranı İsrail’de görülüyormuş. Çünkü oradaki insanlar sağlıklı besleniyor, spor yapıyor, kendine dikkat ediyor. Bizler de bu şekilde bir yaşam sürmeye ve bunlara dikkat etmeye çok özen göstermeli, kendimizi olası risk faktörlerinden korumayı başarabilmeliyiz. Panelimize katılımlarından dolayı tüm değerli hocalarıma ve çalışma arkadaşlarıma çok teşekkür eder, sağlıklı günler” dilerim diyerek paneli sonlandırdı.
