Osmanlı Avrupa’sının 20.nci yüzyıl başında elimizden çıkmasıyla sonuçlanan Balkan Savaşları Türk tarihinin önemli bir kırılma noktasıdır. Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ tarafından resmen bilinçli ve planlı olarak son derece organize biçimde bir TÜRK SOYKIRIMI YAPILMIŞTIR.

Kayıplar o dönem Osmanlı idaresinin zafiyetinden kaynaklanmış olup, Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün nutkundaki “Memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar, gaflet, delalet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler” deyişine kaynak olmuştur.

Birlik mevcutlarının barış kadrosunun bile yarısından aşağıya düşmüş olması nedeniyle, Savaş ilan edildiğinde Balkanları koruyacak büyüklükte bir Osmanlı Ordusu bulunmuyordu.

Osmanlı Devleti savaşa girerken çok büyük imkânsızlıklar içindeydi ve ekonomisi çok kötüydü. İkmal ve Levazım Teşkilatı bozulan ordu seferberliğini çok geç yapabildi. Savaş esnasında merkezden ikmal ve iaşe yapılamaması nedeniyle askeri açlıktan kurtarmak için mahallinden erzak temini gerekmiştir. Fakat halkın kendine yetecek erzakı olmadığından buna yanaşmamış elindeki sınırlı erzakı ve hayvanları zorla alınınca devlete karşı tepkileri daha da artmıştır.

Birinci Balkan Savaşının Nedenleri

1-      Fransız İhtilali sonrası yayılan milliyetçilik ve bağımsızlık akımının Balkan devletleri üzerindeki etkisi.

2-      Kiliseler sorununun Balkan devletlerinin lehine sonuçlanması,

3-      Balkan Devletlerinin başta Makedonya olmak üzere Osmanlı topraklarını ele geçirme arzusundan başka;

1. Karadağlıların büyüme istekleri
2. Yunanistan’ın eski Bizans imparatorluğunu kurma arzuları
3. Sırpların 14.ncü yüzyıldaki eski Sırbistan’ı ihya arzusu,
4. Bulgarların Balkanlarda yaşayan bütün milletlerin özünü meydana getirdiği iddiasıyla dinsel ve siyasal birlik kurma arzularıyla Osmanlıya karşı birleşmeleri,

4-      Avrupalı büyük devletlerin, Balkan devletlerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması.

5-      Rusya’nın Panslavizm politikasıyla Slavları birleştirip kendi yanına çekmek istemesi ve Boğazlara yerleşme arzusu.

6-      İçerdeki karışıklıklar (31.Mart olayı, Dürzi isyanı, Yemen’de ayaklanma, Arnavutluk isyanı), Trablusgarp Savaşında (1911-1912) yaşanılan zafiyetle Osmanlı Devleti’nin eski gücünü ve otoritesini kaybettiği anlaşıldığı için bundan yararlanılmak istenmesi,

7-      Osmanlı Devleti’nin Almanya’ya yaklaşmasından rahatsız olan İngiltere’nin petrol bölgelerini ele geçirmek amacıyla Rusya’yı Balkanlar’da serbest bırakması. (Reval /Talin görüşmesi 1908)

8-      Balkanlardaki gelişmelerin, Osmanlı tarafından takip edilememesi,

Balkan savaşı, Doğu (Trakya) ve Batı (Makedonya ve Arnavutluk) olmak üzere iki cephede cereyan etmiş,

• Doğu cephesinde Bulgarlarla,
• Batı cephesinde ise Karadağ, Sırp, Yunan ve Bulgarlarla savaşıldı.

Balkan yarımadasının

–          Orta kesiminde stratejik bakımdan önemli olan MAKEDONYA,

–          Daha güneyde TESELYA,

–          Güneybatıda EPİR ve

–          Makedonya’nın doğuya uzantısı olan TRAKYA bölgelerinde sürdürülmüştür

Süheyl ÇOBANOĞLU

RUBASAM Başkanı