Sanat tarihçisi Salih Şişman, Beykoz’un kuzeyinde yer alan tarihi Yoros Kalesi’nde son dönemde yaşanan olumsuzluklara dikkat çekti. Şişman, bölgede alkol kullanımı ve uygunsuz davranışlara dair şikayetlerin arttığını belirterek, “Bu durum hem kalenin manevi yapısına hem de tarihi dokusuna zarar veriyor” dedi.
Tarihi geçmişi ve anlamı
12. yüzyıla tarihlendirilen Yoros Kalesi’nin adının, Yunanca “Oros” (yüksek yer/dağ) kelimesinden geldiğini söyleyen Şişman, “Antik çağlardan itibaren burada bir yerleşim var. Önce tapınak, sonra kilise ve kale olarak kullanılmış. Yuşa Tepesi gibi burası da manevi anlamı güçlü bir alan” ifadelerini kullandı.
Kaledeki Grekçe yazıların, “İsa’nın nuru herkesin nurudur” anlamını taşıdığını belirten Şişman, “Bu semboller bilinçli olarak yapılmış. Rahmetli Semavi Eyice hocamız bunları çözüp belgeledi” dedi.
Kayıp levha ve Osmanlı dönemi izleri
Kalenin girişinde bir dönem Grekçe yazılar ve haç bulunan bir levhanın yer aldığını, bu levhanın daha sonra çalındığını hatırlatan Şişman, “Levha Tokatköy’de bir ahırda gömülü halde bulundu, şu anda İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde korunuyor” bilgisini paylaştı.
Şişman, Yoros Kalesi’nin Yıldırım Beyazıt döneminde fethedildiğini, burada Osmanlı askerlerinin Bizans kuvvetleriyle çatışarak şehit düştüğünü anlattı. “Bu nedenle bölgede bir şehitliğin bulunduğuna dair rivayetler var” dedi.
“Bölge mezbelelik haline geldi”
Yoros Kalesi’nin günümüzde bakımsız kaldığını dile getiren Şişman, “Burası şu an mezbelelik durumda. İnsanlar alkol kullanıyor, çöplerini bırakıyor. Fuhuş yapıldığına dair bilgiler de geliyor. Bu sadece manevi açıdan değil, tarihi kalıntılar açısından da büyük bir tahribat yaratıyor” ifadelerini kullandı.
“Toprağın altındakilere de saygı duyulmalı”
“Burada yapılan her edebe aykırı davranış, toprağın üstündekileri olduğu kadar altındakileri de rahatsız eder” diyen Şişman, Beykoz halkını bölgeye sahip çıkmaya çağırdı.
Kalenin İBB sorumluluğunda olduğunu hatırlatan Şişman, “Restorasyon yapılacağına dair bilgiler var ancak sürecin hangi aşamada olduğunu bilmiyoruz. Her geçen gün kale daha da tahrip oluyor” dedi.
“Kilise zannediliyor ama değil”
Kale içinde bulunan bir ağaca çaput bağlanmasının yanlış bir inanıştan kaynaklandığını belirten Şişman, “Geçen yıl böyle bir şey yoktu. Ziyaretçilerin yanlış yorumları sonucu bir poşet bağlanması, bugün ağacın tamamen çaputlarla dolmasına neden olmuş. Burası kilisevari bir yer değil” ifadelerini kullandı.
Son olarak Şişman, Yoros Kalesi’nin hem manevi hem tarihi değerinin korunarak aslına uygun biçimde restore edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Doğru bir şekilde düzenlenirse turizme de kazandırılabilir” dedi.
