Kıbrıs’ta Cumhurbaşkanlığı Seçimi

Anayasa değişikliğiyle beraber, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 2020-2025 yılları arasında görev yapacak olan cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla 11 Ekim 2020’de seçim yapılacak… Malum olduğu üzere, 19 Mart 2020 tarihinde KKTC Meclisinde yapılan oylamada pandemi nedeniyle seçimin 11 Ekim 2020 tarihine ertelenmesine karar verilmiş ve mevcut Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın görev süresinin 6 ay uzatılması kararlaştırılmıştı. Kıbrıs’ta bu hafta sonu yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin, BM parametreleri çerçevesinde çözümünü öngören, bundan sonraki olası müzakerelerde “federasyon” tezini kabul edenlerle, “federasyon” dışında farklı alternatifleri ve iki ayrı egemen devlet ilkesini savunan adaylar arasında geçeceği öngörülüyor

KKTC’de seçime katılan bir adayın cumhurbaşkanı seçilebilmesi için kullanılan geçerli oyların salt çoğunluğunu alması gerekmektedir. Adaylardan hiçbiri salt çoğunluğu sağlayamazsa, seçim 7 gün sonra en çok oy alan iki aday arasında yenilenir ve en çok oy alan aday yeni cumhurbaşkanı olarak seçilir. 04.09.2020 tarihinde YSK, seçim için yarışacak aşağıdaki onbir ismin adaylığını ilan etti.(1)

Mustafa Akıncı (Bağımsız) – (Şimdiki Cumhurbaşkanı) Mimar
Serdar Denktaş (Bağımsız) – Matbaacılık ve Ekonomi
Kudret Özersay (Bağımsız) – Ululuslararası İlişkiler,
Alpan Uz (Bağımsız) – Hukuk
Mustafa Ulaş (Bağımsız) – Türk Dili ve Edebiyatı ve Hukuk
Arif Salih Kırdağ (Bağımsız) – Sosyal Bilimler ve Turizm
Ahmet Boran – (Bağımsız) Tıp
Tufan Erhürman (CTP) – Hukuk
Ersin Tatar (UBP) – İktisat
Erhan Arıklı (YDP) İlahiyat Fakültesi ve İşletme;
Fuat Çiner (MDP) – Tıp

Kuzey Kıbrıs Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı seçime bağımsız aday olarak giriyor. Ulusal Birlik Partisi (UBP) lideri ve Başbakan Ersin Tatar ile Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) lideri Tufan Erhürman da seçimde öne çıkıyor. Adaylar arasında Kıbrıs’ta çözüm konusunda iki temel görüş öne çıkıyor.

Birinci grup, Kıbrıs sorununun BM parametreleri çerçevesinde, Federasyon doğrultusunda çözümünü öngören ve bunu prensip haline getiren sol görüşe sahip Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve CTP adayı Tufan Erhürmandan oluşmaktadır. Akıncı, “Biz ne Güney Kıbrıs’ın azınlığı olmak, ne de Türkiye’ye bağımlı bir alt yönetim görmek istiyoruz.” ifadesiyle, Türkiye’den ayrı düşüyor.

İkinci grupta ise BM çerçevesine ve federasyona kesin bir karşı çıkışı dillendirmeseler bile, farklı alternatifleri öne çıkaran ve Ada’da iki ayrı devlet seçeneğinin de gündeme gelebileceğini savunan adaylar olduğu görülüyor. Bu yaklaşımı temsil eden Başbakan Ersin Tatar ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama gerilimi dahil olmak üzere, Türkiye ile birlikte sahada daha aktif bir rol almayı savunuyor. Genellikle sağ seçmene hitap eden adaylar, federasyonda ısrar etmenin Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ın çıkarlarını zora soktuğu görüşünde.(2) Türkiye’nin garantörlüğünü güçlü bir şekilde destekleyen Ersin Tatar, iki ülke arasındaki ilişkiyi kardeş devlet esasına dayalı olarak en ileri noktaya taşımaya gayret edeceğini dile getiriyor.

Adanın geçmişten gelen iç meseleleri olduğu gibi, Kıbrıs Adası çevresindeki rekabetin yarattığı gerginlikle nasıl baş edileceği de var. Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin tartışmalar, Ada çevresindeki doğalgaz rezervlerinin nasıl değerlendirileceği sorusuyla da iç içe geçmiş durumda. (3)

Bu arada Başbakan Ersin TATAR, Maraş’ı 1974 öncesi sahipleri için açma kararının ilk adımı olarak 08 Ekim 2020’de Maraş sahillerini halka açtı.

Rum tarafının Türk tarafının eşitliğini tanımaması ve refahı paylaşmak istememesi sebebiyle Kıbrıs Konferansı başarısızlığa uğramıştı. Tüm fırsatlar Kıbrıs Rum tarafınca reddedilince 2017’de İsviçre’nin Crans Montana kasabasında yapılan Kıbrıs Konferansı’nda, Türkiye bundan sonraki olası müzakerelerde “federasyon” tezini kabul etmeyeceğini belirtmiş ve eşit egemenliği savunmaktadır. Yapılacak seçimlerin Kıbrıs Türkleri için hayırlı olmasını dilerken, merhum Cumhurbaşkanı Rauf DENKTAŞI rahmet ve minnetle anıyorum, mekanı cennet olsun.

Süheyl ÇOBANOĞLU

RUBASAM Bşk. V.

K A Y N A K…………………….: